Το θεατρικό παιχνίδι αναπτύχθηκε αρχικά από θεατρικούς σκηνοθέτες ως μέθοδος για την εξάσκηση των ηθοποιών. Στη συνέχεια όμως και κάτω από την επίδραση των εκφραστικών θεραπειών, των λεγόμενων και θεραπειών τέχνης όπως για παράδειγμα η δραματοθεραπεία, το θεατρικό παιχνίδι βρήκε εφαρμογή σε διάφορα θεραπευτικά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Πλέον δεν χρησιμοποιείται απλώς ως προθέρμανση των ηθοποιών πριν από την παράσταση, αλλά με τη συμβολή εκπαιδευτικών και ψυχολόγων έχει αναπτυχθεί σε μέθοδο στήριξης και βοήθειας των ανθρώπων ανεξαρτήτου ηλικίας.

Τα θεατρικά παιχνίδια έχουν ευρεία εφαρμογή. Θεατρικά παιχνίδια χρησιμοποιούνται στα σχολικά πλαίσια για την οργάνωση, γνωριμία και ανάπτυξη της ομαδικότητας των μαθητών. Επίσης, τα θεατρικά παιχνίδια είναι απαραίτητα εργαλεία της δραματοθεραπείας και βοηθάνε γενικότερα την ψυχολογία των ανθρώπων. Ειδικότερα, τα θεατρικά παιχνίδια αποτελούν σημαντικότατο βοήθημα για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, με την καθοδήγηση φυσικά του κατάλληλα εκπαιδευμένου δραματοθεραπευτή. Για παράδειγμα, τα θεατρικά παιχνίδια εφαρμόζονται σε περιπτώσεις διαχείρισης θυμού και άγχους. Επιπλέον, θεατρικά παιχνίδια χρησιμοποιούνται συχνά και σε περιπτώσεις διευθέτησης συγκρούσεων μεταξύ ζευγαριών, οικογενειών και γενικότερα ομάδων επαγγελματικού ή προσωπικού χαρακτήρα. Τέλος, τα θεατρικά παιχνίδια χρησιμοποιούνται εντατικά σε κέντρα αποκατάστασης τραυματιών, κέντρα απεξάρτησης και αποτοξίνωσης και κέντρα επαναφοράς πρώην φυλακισμένων στην κοινωνία.

 Τα θεατρικά παιχνίδια λοιπόν δεν βοηθούν απλώς την ψυχολογική ανάταση των ανθρώπων. Σε βαθύτερο πλαίσιο, τα θεατρικά παιχνίδια στηρίζουν τους ανθρώπους στην έκφρασή τους μέσω του σώματός τους, στην αναγνώριση, στην κατανόηση των σωματικών τους δυνατοτήτων και ικανοτήτων και τέλος, λειτουργούν ως δίαυλος επιτυχημένης και δημιουργικής επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας.

Κύριο στοιχείο του θεατρικού παιχνιδιού είναι η ομαδικότητα. Υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία θεατρικών παιχνιδιών, αναλόγως την ηλικία των συμμετεχόντων και τον σκοπό που έχουν. Κάθε είδος θεατρικού παιχνιδιού απευθύνεται σε ομάδες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και απαιτείται η συνεργασία των μελών της για να λειτουργήσει. Έτσι, μέσω του φαινομενικά απλού θεατρικού παιχνιδιού, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία όχι μόνο να εκφραστούν δημιουργικά, αλλά και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Η επικοινωνία είναι από τους σημαντικότερους στόχους του θεατρικού παιχνιδιού και βοηθάει πολύ ανθρώπους κάθε ηλικίας, με προβλήματα κοινωνικοποίησης. Τους δίνει τα μέσα ώστε να επιτύχουν την επικοινωνία με την ομάδα χωρίς να πιεστούν και σε ορισμένες φορές, χωρίς να χρειαστεί ούτε να μιλήσουν. Πολλές φορές, στο θεατρικό παιχνίδι, η λεκτική επικοινωνία έχει δευτερεύουσα σημασία, καθώς η σωματική έκφραση είναι αυτή που επιτρέπει την ολοκλήρωση του θεατρικού παιχνιδιού και άρα και την επικοινωνία των συμμετεχόντων.

Τα θεατρικά παιχνίδια χρησιμοποιούνται πολύ συχνά σε εκπαιδευτικά πλαίσια, ώστε να διδάξουν μέσω του παιχνιδιού στους μαθητές να λειτουργούν ομαδικά. Στα θεατρικά παιχνίδια προβλέπεται η ταυτόχρονη κίνηση ή χορός των παιχτών, προκειμένου να βρεθεί η λύση ή να επιτευχθεί η νίκη της ομάδας έναντι στην άλλη ομάδα. Ακόμα, τα θεατρικά παιχνίδια μπορούν να έχουν και καθαρά διδακτικό χαρακτήρα. Θεατρικά παιχνίδια χρησιμοποιούνται συχνά στα σχολεία για την ενημέρωση των μαθητών πάνω σε λεπτά κοινωνικά ζητήματα, όπως η κακοποίηση και η σεξουαλικότητα.

Επίσης, στο πλαίσιο της διδασκαλίας της αξίας της ομαδικότητας, υπάρχουν και τα θεατρικά παιχνίδια εμπιστοσύνης. Μέσω αυτών των θεατρικών παιχνιδιών, οι μαθητές όχι μόνο αντιλαμβάνονται την αξία της ομαδικότητας, αλλά κατανοούν ότι για να υπάρξει συνεργασία πρέπει να υπάρχει και εμπιστοσύνη προς όλα τα μέλη της ομάδας.  Το πιο γνωστό θεατρικό παιχνίδι εμπιστοσύνης είναι η πτώση από το βάθρο του συμμετέχοντα, ο οποίος θα χρειαστεί να επιδείξει απόλυτη εμπιστοσύνη στα άλλα μέλη της ομάδας ότι θα τον πιάσουν κατά την πτώση, ώστε να μην τραυματιστεί. Σε αντίστοιχο θεατρικό παιχνίδι, οι συμμετέχοντες καλύπτουν τα μάτια τους ώστε να χρειαστεί να δείξουν εμπιστοσύνη στους υπόλοιπους για να τους οδηγήσουν χωρίς χαθούν ή να τραυματιστούν.

Είναι εμφανές λοιπόν ότι τα θεατρικά παιχνίδια όχι μόνο διδάσκουν την αξία της ομαδικότητας και της επικοινωνίας, αλλά εξελίσσουν γενικότερα την προσωπικότητα των ανθρώπων. Οι συμμετέχοντες, είτε πρόκειται για παιδιά είτε για ενήλικες, αντιλαμβάνονται μέσω των θεατρικών παιχνιδιών την αξία της ουσιαστικής κοινωνικοποίησης, πέρα από τις καθημερινές λεκτικές επικοινωνίες, σε βαθύτερο και πιο προσωπικό επίπεδο.

Τα θεατρικά παιχνίδια μπορούν πάντα να ρυθμιστούν σύμφωνα με τις ανάγκες και τον χαρακτήρα της ομάδας. Στα θεατρικά παιχνίδια μπορούν να συμμετέχουν παιδιά από τεσσάρων χρονών μέχρι και ηλικιωμένοι άνθρωποι. Φυσικά, αναλόγως την ομάδα, ο εκπαιδευτής ή ψυχολόγος επιλέγει και το κατάλληλο θεατρικό παιχνίδι. Έτσι, αν για παράδειγμα συμμετέχουν άνθρωποι με ειδικές ανάγκες, το θεατρικό παιχνίδι θα πρέπει να ρυθμιστεί αντίστοιχα. Πολλές φορές, τα θεατρικά παιχνίδια για παράδειγμα χρειάζονται ανοιχτό χώρο μεγάλης έκτασης, ειδικά αντικείμενα και εργαλεία ή απόλυτη ησυχία.

Σημαντικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια των θεατρικών παιχνιδιών έχει ο κατάλληλα εκπαιδευμένος εμψυχωτής. Ο εμψυχωτής των θεατρικών παιχνιδιών είναι κάποιες φορές ο ίδιος ο εκπαιδευτικός όσον αφορά το σχολικό περιβάλλον, άλλες φορές ο δραματοθεραπευτής στο πλαίσιο της δραματοθεραπείας και σε άλλες περιπτώσεις ο κατάλληλα εκπαιδευμένος εμψυχωτής που θα οργανώσει το θεατρικό παιχνίδι. Σε κάθε περίπτωση, ο εμψυχωτής χρειάζεται να χειριστεί διαφορετικά το θεατρικό παιχνίδι. Το θεατρικό παιχνίδι που θα επιλέξει και θα οργανώσει αντίστοιχα θα είναι ανάλογο της ηλικίας των συμμετεχόντων, του περιβάλλοντος και του σκοπού στον οποίο αποβλέπει. Πολλές φορές όμως, ασχέτως του περιβάλλοντος και των συμμετεχόντων, ο εμψυχωτής μπορεί να χρειαστεί να συμμετέχει και ο ίδιος στο θεατρικό παιχνίδι. Ο λόγος που προτιμάται η συμμετοχή του εμψυχωτή στο θεατρικό παιχνίδι είναι κυρίως για να καθοδηγήσει κατάλληλα τους συμμετέχοντες και να τους δείξει εμπράκτως τον τρόπο με τον οποίο παίζεται το εκάστοτε θεατρικό παιχνίδι.  Άλλωστε, το θεατρικό παιχνίδι δεν έχει τη μορφή της διδασκαλίας και αποφεύγεται η λεκτική επικοινωνία. Ο εμψυχωτής άρα, χρειάζεται εμπράκτως και μέσω της συμμετοχής του στο θεατρικό παιχνίδι να δείξει τον τρόπο παιχνιδιού. Δευτερευόντως, μέσω της συμμετοχής του υπεύθυνου εμψυχωτή τονίζεται η ομαδικότητα σε πιο ευρύ πλαίσιο, αφού δεν γίνεται διαχωρισμός μεταξύ υπεύθυνου και συμμετεχόντων- ακόμα και εκπαιδευτικού με τους μαθητές στο σχολικό περιβάλλον- με αποτέλεσμα η διαδικασία του θεατρικού παιχνιδιού να αποκτά ακόμα πιο έντονο ομαδικό πνεύμα.

Εν κατακλείδι, τα θεατρικά παιχνίδια, ασχέτως από το περιβάλλον στο οποίο διαδραματίζονται, βοηθούν τους συμμετέχοντες να εκφράσουν ελεύθερα τα συναισθήματά τους, να γνωρίσουν σε βάθος τον εαυτό τους και να δεθούν συναισθηματικά με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Έτσι, αναπτύσσουν επικοινωνιακές δεξιότητες και αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους σε μετέπειτα κοινωνικές συνευρέσεις. Τα θεατρικά παιχνίδια είναι εκατοντάδες και ποικίλουν ανάλογα με τους στόχους και το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Ασχέτως όμως των συνθηκών, το θεατρικό παιχνίδι τελικά είναι αυτό που με τον πιο απλό και διασκεδαστικό τρόπο θα βοηθήσει την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων και εν τέλει, την ψυχική τους ανάταση και τη σωματική τους έκφραση.